Tymczasem podatek kościelny w Niemczech obowiązuje od lat i mimo że wpływy z tytułu tego podatku z roku na rok są coraz mniejsze, temat ten nie budzi takich kontrowersji jak w Polsce. W związku z tym, że okres podatkowy w pełni i coraz więcej osób interesuje się swoimi podatkami, dziś opiszemy pobierany od lat w Niemczech podatek kościelny.

Czym jest podatek kościelny i kto jest zobowiązany do jego płacenia

W celu finansowania swoich wydatków wspólnoty religijne prócz dobrowolnych datków, jak ofiara od swoich członków, wyznawców, zbierają także podatek kościelny, tzw. Kirchensteuer. Podstawą naliczenia podatku kościelnego jest Einkommensteuer (podatek dochodowy), Lohnsteuer (podatek od wynagrodzeń) lub Grundsteuer (podatek od nieruchomości). Obowiązek płacenia podatku kościelnego mają osoby deklarujące przynależność do danego Kościoła. Ponieważ wysokość podatku kształtuje się różnie w poszczególnych krajach związkowych (landach), do obliczenia odpowiedniej stawki tzw. Kirchensteuerhebesatz istotne jest także miejsce zamieszkania lub pobytu. O tym, czy dana osoba przynależy do Kościoła, decyduje chrzest oraz deklaracja przynależności, ponieważ – jak wiadomo – zdarza się, że osoby ochrzczone występują z Kościoła. Z kolei przynależność względem miejsca zamieszkania/miejsca zwykłego pobytu możemy ustalić w oparciu o § 8 AO (Abgabenordnung, czyli ordynacji niemieckiego prawa podatkowego), która mówi, że miejsce zamieszkania to miejsce stałego zameldowania lub deklarowanego pobytu. Ordynacja podatkowa jest stosowana do wszystkich podatków i zwroty podatków są regulowane przez prawo federalne lub prawo Unii Europejskiej. Stąd możemy zauważyć, że przepisy związane z podatkiem kościelnym reguluje państwo.

Miejsce zamieszkania a podatek

Co ważne, osoby, które mają swoje miejsce zamieszkania poza granicami Niemiec, w tym także w Polsce, są zobowiązane do płacenia podatku kościelnego, jeżeli mają miejsce zamieszkania lub miejsce stałego pobytu w Niemczech. Obywatelstwo w tym wypadku nie gra żadnej roli. Co ciekawe, nie ma znaczenia również to, że dana osoba płaci podatek kościelny również w swoim kraju. Zatem zagraniczni pracownicy, którzy przynależą do określonego Kościoła, według prawa zobowiązani są do płacenia podatku kościelnego. Wyjątkiem są tu osoby o ograniczonym obowiązku podatkowym (tzw. Beschränktsteuerpflichtige), którzy mimo zameldowania w Niemczech nie są zobowiązane do płacenia podatku kościelnego.

Jaką stawkę podatku zapłacę?

Jak już zostało wspomniane, wysokość potrąceń z tytułu podatku kościelnego zależy od miejsca zamieszkania (landu). Jednak nie jest to jedyny czynnik określający jego wysokość. Wielkość podatku zależy także od sytuacji rodzinnej oraz oczywiście osiąganego dochodu. Stawka podatku kościelnego w zależności od landu kształtuje się następująco:

• 8% podatku pobierane jest w Badenii-Wirtembergii oraz w Bawarii,
• 9% podatku potrącane jest w pozostałych landach.

Trzeba pamiętać, że zgodnie z tym, co napisaliśmy wyżej, tylko osoba przynależna do danego Kościoła ma obowiązek płacić podatek kościelny. W związku z tym podatnik żonaty/zamężny, który nie należy do żadnego Kościoła, nawet w przypadku, gdy małżonka/mąż jest np. wyznania rzymsko-katolickiego, nie będzie płacił podatku kościelnego. Nawet gdy zeznanie podatkowe rozliczy wspólnie z małżonką.

Jak duży będzie mój podatek?

Jak w zależności od klasy podatkowej i sytuacji rodzinnej będzie się kształtowała stawka podatku? Dla przykładu poniżej pokazaliśmy 4 przykłady, jak według tabeli podatkowej (Lohnsteuertabelle) z roku podatkowego 2010 wygląda podatek kościelny. Przyjmujemy także, że przykładowe osoby nie mieszkały w Bawarii ani w Badenii-Wirtembergii, więc ich Kirchensteuerhebesatz wynosił 9%.

Co oznacza symbol „rk” w specyfikacji wynagrodzenia? (Lohnsteuerbescheinigung)?

Ponieważ Kościoły przekazały organom podatkowym kontrolę nad finansami, dla rozróżnienia poszczególnych wyznań zastosowano pewne skróty. Na karcie podatkowej (Lohnsteuerbescheinigung) możemy znaleźć te najbardziej popularne, jak:

• ev– wyznanie ewangelickie (evangelisch, protestantisch)
• rk – wyznanie rzymskokatolickie (römisch-katholisch)
• ak– wyznanie starokatolickie (altkatholisch)

oraz wiele innych, jak np.:

• lt – wyznanie ewangelicko-luterańskie (evangelisch-lutherisch)
• fa– wolna wspólnota religijna Alzey (Freie Religionsgemeinschaft Alzey)
• fb– wolna wspólnota religijna gminy Baden (Freireligiöse Landesgemeinde Baden)
• fm– wolna wspólnota religijna w Moguncji (Freireligiöse Gemeinde Mainz)
• fg– wolna wspólnota religijna Palatynatu (Freireligiöse Landesgemeinde Pfalz)
• fs– wolna wspólnota religijna Offenbach (Freireligiöse Gemeinde Offenbach)
• ib– wspólnota wyznania żydowskiego (israelitische/jüdische Gemeinden)